Vốn lớn đổ vào dệt may

Ảnh: TRẦN VIỆT Dập dồn đổ vốn Hồi đầu tháng 7, Công ty TNHH Khoa học kỹ thuật Texhong Ngân Long thuộc Tập đoàn Texhong (Hồng Kông) đã chính thức khánh thành giai đoạn I, song song khởi công giai đoạn II Dự án Nhà máy sản xuất sợi Texhong, vốn đầu tư 300 triệu USD, quy mô gồm 6 xưởng sợi với tổng công suất gần 140 ngàn tấn/năm và được chia làm 3 tuổi. Riêng trong thời đoạn I và II, chủ đầu tư sẽ xây dựng một tổ hợp nhà máy sợi quy mô 370 ngàn cọc sợi và các công trình phụ trợ can hệ, đồng thời sẽ tiến hành sản xuất, gia công và tiêu thụ các loại sợi bông thiên nhiên, sợi nhân tạo, vải và các phụ phẩm, buôn bán các sản phẩm sợi dệt. Cũng trong thời gian này, Ban Quản lý các Khu Công nghiệp Bến Tre đã trao giấy phép đầu tư cho Công ty Unisoll Vina (thuộc Hansoll Textile Ltd - Hàn Quốc), vốn đầu tư 50 triệu USD, để xây dựng nhà máy sinh sản hàng may mặc và các sản phẩm từ da, lông thú, với công suất 90 triệu sản phẩm/năm để XK. Cùng với những dự án đang hoàn thiện, trước đó đã có nhiều nhà máy được đưa vào hoạt động. Nhà máy sợi của Công ty KyungBang (100% vốn Hàn Quốc) là một thí dụ. Công ty này vừa đưa vào hoạt động nhà máy sợi tại Bình Dương trị giá 40 triệu USD, công suất 6.600 tấn sợi mỗi năm. Sự có mặt của KyungBang góp phần tạo điều kiện cho Việt Nam XK mặt hàng sợi và sản phẩm may mặc cao cấp sang nhiều thị trường khác nhau. Ngoài ra, nhà máy KyungBang đi vào hoạt động sẽ góp phần gia tăng tỷ lệ nội địa hóa cho ngành dệt may, lĩnh vực phụ trợ quan yếu mà bấy lâu ngành dệt may trong nước còn thiếu và yếu. Không chỉ có các DN ngoại, nhiều DN Việt Nam cũng đang dồn lực cho lĩnh vực này. Ông Lê Tiến Trường, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) cho biết, Vinatex và các DN trực thuộc đang khai triển một loạt dự án đầu tư nguyên phụ liệu, với mục tiêu “nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, nhằm nâng cao giá trị gia tăng của các sản phẩm”. Trong 6 tháng đầu năm nay, đã có 3 dự án sản xuất sợi của Vinatex đi vào hoạt động, gồm: Nhà máy Sợi Phú Bài 2 (đi vào hoạt động trong tháng 3), Nhà máy Sợi Vinatex - Hồng Lĩnh (Hà Tĩnh) và Nhà máy Sợi Đồng Văn cùng đi vào hoạt động trong tháng 4. Ba nhà máy này đã góp phần tăng thêm 1.270 tấn sợi Ne30 cho ngành dệt may. Ngoài các dự án trên, 4 dự án nguyên phụ liệu lớn cũng đang được các chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ là: Dự án Nhà máy Sợi Pvtex Nam Định (quy mô 60.000 cọc sợi), Nhà máy sợi Pvtex Phú Bài 3 (10.000 cọc sợi) và Nhà máy Sợi Đông Phú (15.000 cọc sợi), Nhà máy Sợi Phú Hưng tại Thừa Thiên Huế (21.600 cọc sợi). Cuộc chạy đua? Theo đánh giá của nhiều chuyên gia trong lĩnh vực dệt may, Việt Nam đang hăng hái dự thương lượng TPP và hiệp định thương mại tự do (FTA) với EU. Những động thái trên của DN là sự đón đầu lợi. Khi những hiệp nghị trên chính thức được ký kết. Bởi theo quy định của TPP, để được hưởng thuế suất 0% khi XK hàng dệt may vào thị trường Mỹ, nguyên liệu phải được sinh sản tại Việt Nam, hoặc dùng từ các nước là thành viên của TPP. Nguyên tắc này nhằm bảo đảm các nước dự TPP sẽ được hưởng lợi từ các quy định này chứ không phải là những nước thứ ba. Tuy nhiên, có nhiều người tỏ ra lo ngại rằng, việc các DN FDI “đổ bộ” vào ngành dệt may sẽ khiến cho các DN trong nước… hụt hơi, nghĩa là khó cạnh tranh với các DN FDI. Đem những lo ngại này phân vua với Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas), bà Đặng Phương Dung, Phó chủ toạ Vitas cho rằng, nguồn nguyên phụ liệu trong nước chưa chủ động được nên DN Việt Nam đã và đang phải phụ thuộc vào nguồn NK từ Trung Quốc. Nếu không có những sự đầu tư vào dệt, nhuộm, sợi DN khó có thể hưởng lợi từ hiệp định này. Thành thử, “việc các DN FDI tham gia vào các lĩnh vực dệt, nhuộm giúp cho ngành dệt may chủ động hơn về vật liệu sinh sản. Xu hướng đầu tư này sẽ giúp các DN trong nước tận dụng được các lợi thế khi có hiệp định mới”, bà Dung khẳng định. Trên thực tại, khâu may là thế mạnh của các DN Việt Nam. Còn lĩnh vực dệt, sợi hay nhuộm, do ít vốn, công nghệ cũng như trình độ quản trị chưa cao nên các DN trong nước không có đủ năng lực để đầu tư vào các nhà máy mày. Hơn nữa, có một lý do khiến các DN không “mặn mà” với các dự án dệt nhuộm là bởi chính sách của nhà nước còn chưa nhất quán. Lý giải về điều này, bà Dung cho biết, chiến lược phát triển ngành may mặc đặt ra đích, các mặt hàng chủ lực sẽ là nguyên liệu bông, xơ sợi tổng hợp, sợi các loại, vải dệt thoi, vải dệt kim, sản phẩm kỹ thuật, sản phẩm may mặc. Trong khi đó, các địa phương lại không ủng hộ cho đầu tư dệt, nhuộm vì những lĩnh vực này gây ô nhiễm môi trường rất lớn. Do vậy, Vitas kiến nghị, cần có sự nhất quán về chính sách để các địa phương ủng hộ các dự án đầu tư cho dệt, nhuộm. Phan Thu