Vậy nếu chúng ta không cho NĐT nước ngoài tăng thêm phần biểu quyết ứng với đồng vốn đầu tư thì liệu họ có sẵn sàng chuyển giao kỹ năng quản trị và công nghệ hay không, hay chỉ có các quỹ đầu cơ tham dự vào với mục đích thu lợi nhuận ngắn hạn nhờ kỹ năng và kinh nghiệm dày dạn trên các TTCK mới nổi
Tuy nhiên, theo tôi, trong điều kiện hiện tại, việc chọn lựa phát hành NVDR sẽ ăn nhập hơn và nhanh chóng đưa sản phẩm vào thị trường hơn. “Định hướng nới room cho NĐT nước ngoài là tốt nhất” Ông Nguyễn Văn Dũng, giám đốc điều hành CTCK Tân Việt (TVSI) Trên quan điểm lôi cuốn nguồn vốn đầu tư dài hạn từ nước ngoài và nguồn vốn có tính chất xây dựng và phát triển DN trong nước, chúng tôi cho rằng, định hướng nới room cho NĐT nước ngoài là tốt nhất.
Ngoài những cổ phiếu chạm kịch trần sở hữu như VNM, FPT, REE, DHG và PNJ…, NĐT nước ngoài không hề hăng hái sở hữu thêm tại hồ hết DN. Tôi cho rằng, đã có sự lầm lẫn. Một nhóm cổ đông - không quan trọng là nước ngoài hay trong nước - có thể phối hợp lại để có quyền lực biểu quyết và qua đó có ảnh hưởng rõ ràng tới quyết định của ban quản trị.
Việc tăng trần sở hữu nước ngoài hẳn nhiên sẽ được hoan nghênh hơn, nhưng tôi tin rằng phương án này khó có khả năng thực hành trong thời khắc ngày nay
Ông Johan Kruimer, tổng giám đốc Khối Khách hàng tổ chức, CTCK HSC Ông Nguyễn Văn Dũng, Tổng giám đốc CTCK Tân Việt (TVSI) Ông Nguyễn Thọ Phùng, Phó giám đốc điều hành CTCK VietinbankSC. Xét đề nghị này, cũng như thực tiễn pháp lý hiện hành và theo thông lệ quốc tế, thì phương án phát hành NVDR do HOSE đề xuất, tuy có nhiều ưu điểm, nhưng khó có tính khả thi trong thời gian ngắn.
Theo HOSE, NVDR do công ty con của Sở GDCK phát hành, trong khi Luật Chứng khoán hiện hành khi quy định về quyền của Sở GDCK, không hề quy định tổ chức này có quyền phát hành các loại chứng khoán, hoặc Sở GDCK được quyền thành lập công ty con để phát hành chứng khoán, trong khi NVDR là một dạng chứng khoán.
Pham, Kinh tế trưởng Tập đoàn VinaCapital Nới room cho NĐT nước ngoài không chỉ là đòi hỏi bức bách của thị trường thời khắc ngày nay, mà từ nhiều năm nay. Hơn nữa, nhà cầu pháp lý cho hoạt động niêm yết, giao du NVDR cũng chưa có, nên nếu triển khai, Bộ Tài chính phải có thông tư chỉ dẫn, nên cũng mất khá nhiều thời kì. Mọi người hiện đang tranh cãi về việc cho phép NĐT nước ngoài mua cổ phiếu của công ty duyệt y NVDR giống với mô hình của Thái Lan, hay cho phép công ty phát hành thêm cổ phiếu không có quyền biểu quyết
Alan T. NVDR sẽ là dụng cụ tốt hơn để chúng ta không phải đấu bàn cãi vấn đề này trong mai sau. Ở góc cạnh thông lệ TTCK quốc tế, đơn cử như thị trường Mỹ, các DN niêm yết được quyền phát hành nhiều loại chứng khoán để đáp ứng nhu cầu đa dạng của NĐT, trong khi Sở GDCK không có quyền phát hành chứng khoán. Các NĐT nước ngoài có thể muốn tăng thêm sở hữu ở một đôi công ty nào đó, nhưng kể cả khi nới thêm room thì một lúc nào đó, room sở hữu nước ngoài mới sẽ lại hết và chúng ta sẽ lại tiếp tranh biện.
Văn phòng Chính phủ ủng hộ phương án nới room giao thiệp tính sổ bù trừ NVDR UBCK ủng hộ đề xuất của HOSE trong việc phát hành NVDR Để rộng đường dư luận, Đầu tư Chứng khoán giới thiệu ý kiến của một số chuyên gia, DN.
Đồng thời, các DN sẽ phải thực hiện phát hành một loại chứng khoán đặc biệt - không có quyền biểu quyết dành riêng cho NĐT nước ngoài với tỷ lệ không quá 10% vốn điều lệ
Giao du của các cổ phiếu này sẽ được thực hành biệt lập dưới dạng tách biệt so với các cổ phiếu có quyền biểu quyết khác. Sự thực là chúng ta đã biết từ hồi tháng 6 năm nay là Chính phủ nhất trí về chủ trương với đề xuất trên, nhưng cần thêm quan điểm tham luận khác.
NVDR sẽ khả thi hơn vì công cụ này ứng dụng được cho thảy các công ty niêm yết. NVDR hạp với nhiều NĐT quan tâm đến quyền lợi tài chính và biến động giá cổ phiếu.
Nói cách khác, Sở GDCK không nên can thiệp vào công việc phát hành hàng hóa của các DN niêm yết. Tuy nhiên, chọn giải pháp này sẽ luôn luôn đảm bảo duy trì tỷ lệ biểu quyết của NĐT nước ngoài không quá 49%
Muốn phát hành thêm 10% cổ phiếu không có quyền biểu quyết cho NĐT nước ngoài theo đề xuất của UBCK thì sẽ phải sửa Quyết định 55/2009/QĐ-TTg ngày 15/4/2009 của Thủ tướng Chính phủ về tỷ lệ dự của NĐT nước ngoài trên TTCK Việt Nam.
“Phát hành cổ phiếu không có quyền biểu quyết khả thi hơn” TS. Các quy định nghiệp vụ liên hệ đến giao tế, thanh toán các NVDR cũng sẽ đơn giản hơn, bởi chỉ cần thêm một ký hiệu của NVDR vào các mã cổ phiếu hiện hành là có thể nhận biết được ngay.
Trong khi đó, việc sửa Luật thuộc thẩm quyền của Quốc hội, nên thường mất nhiều thời kì
Vì những lý do trên, phương án cho phép DN Việt Nam được phép phát hành cổ phiếu không có quyền biểu quyết, để ngoài tỷ lệ sở hữu tối đa hiện hành là 49%, tổ chức đầu tư nước ngoài còn được nắm thêm 10% cổ phần không có quyết biểu quyết, như đề xuất của Bộ Tài chính, UBCK tại Dự thảo Quyết định sửa đổi Quyết định 55/2009 của Thủ tướng Chính phủ về tỷ lệ dự của NĐT nước ngoài trên TTCK Việt Nam, là có tính khả thi, song song nếu được Thủ tướng Chính phủ ưng ý, thì có thể khai triển sớm như mong đợi từ nhiều năm nay của TTCK.
Thị trường đã diễn giải thông tin này như đó là việc tăng sở hữu nước ngoài, song song tăng cả tỷ lệ biểu quyết.
Đối với các cổ phiếu đã hết room cho NĐT nước ngoài, họ vẫn tiếp chuyện mua được NVDR bằng các lệnh mua NVDR trên thị trường mà không cần chờ DN phát hành thêm cổ phần không có quyền biểu quyết như phương án của UBCK. Bởi xét về logic bình thường, việc nới room nhằm cuộn thêm nguồn vốn đầu tư từ nước ngoài với mong muốn các NĐT nước ngoài đầu tư dài hạn vào các DN Việt Nam và mang theo các kỹ năng quản trị, hay công nghệ tiên tiến.
Tôi nghĩ, Chính phủ không sẵn sàng cho phép TTCK trở nên con đường để NĐT nước ngoài dễ dàng thâu tóm công ty Việt Nam - điều đó sẽ có thể xảy ra nếu trần sở hữu nước ngoài được nâng lên trên 50%. “Cần sửa đổi các quy định pháp lý liên hệ” Ông Nguyễn Thọ Phùng, Phó Tổng giám đốc CTCK VietinbankSC Đề xuất nới room của UBCK và phát hành NVDR của HOSE cho thấy, trong khuôn khổ pháp lý hiện hành về chứng khoán và TTCK, phương án nào cũng phải có những đổi thay, bổ sung các quy định pháp lý
Việc phát hành NVDR theo đề xuất của HOSE cũng sẽ phải sửa đổi, bổ sung các quy định có liên can, đặc biệt là các quy định về chức năng, nhiệm vụ, tổ chức hoạt động của HOSE, Trung tâm Lưu ký và các quy định nghiệp vụ có can dự đến phát hành và giao tế, tính sổ NVDR. Tôi không có con số chuẩn xác về mong muốn mua cổ phiếu Việt Nam của NĐT nước ngoài, nhưng theo kinh nghiệm của tôi, đa số NĐT ngoại hiện thời trên sàn chứng khoán là NĐT tài chính nhiều hơn là NĐT chiến lược và họ không một mực phải tham gia vào quyết định quản trị của DN.
Như vậy, có thể thấy NVDR sẽ tạo ra công quyến rũ thị trường về ngắn hạn, nhưng khônghẳn mang lại ích lợi dài hạn cho DN Việt Nam. Một NĐT chủ động (chuyên đầu tư vào các công ty yếu kém, dự tái cấu trúc và cuối cùng là bán lại lấy lời) không nhất định phải có sở hữu phần nhiều mới có thể gây ảnh hưởng lên quyết định quản trị. Trên sàn HOSE, chỉ có dưới 6% DN niêm yết đã chạm kịch trần sở hữu nước ngoài và tỷ lệ này ở HNX là dưới 2%.
Dài hạn, để có thể cuộn các nguồn vốn dài hạn đóng góp cho sự phát triển đích thực của DN, chúng ta cần nới room cho NĐT nước ngoài để họ yên tâm với đồng vốn bỏ ra, đóng góp xây dựng và phát triển DN Việt Nam
Tuy nhiên, trong bối cảnh điều kiện kinh tế, kỹ thuật cũng như tâm lý thận trọng của các nhà quản lý ngày nay thì việc phát hành NVDR sẽ dễ dàng được hài lòng hơn, khởi hành từ việc NVDR không gây ảnh hưởng đến quản trị công ty do cổ đông chiến lược trong nước nắm cổ phần chi phối, mặt khác giúp cho NĐT có thêm nhịp để đầu tư vào cổ phiếu của công ty.
NVDR giúp thúc đẩy giao du, tăng sức quyến rũ và tạo điều kiện dễ dàng cho NĐT nước ngoài tham dự TTCK Việt Nam. Còn việc phát hành thêm cổ phiếu không có quyền biểu quyết sẽ ít có tác dụng, vì trên thực tế, các công ty đã kịch trần sở hữu nước ngoài ít khi có nhu cầu huy động thêm tiền mặt. “Tôi nghĩ chính phủ không sẵn sàng cho phép nới Room lên trên 50%” Ông Michel Tosto, Giám đốc giao dịch chứng khoán khách hàng tổ chức, CTCK Bản Việt Tuần trước, thị trường đặc biệt quan tâm tới thông tin rằng, Văn phòng Chính phủ ủng hộ đề xuất cho NĐT nước ngoài sở hữu thêm 10% tổng lượng cổ phiếu của một công ty thông qua cổ phiếu không có quyền biểu quyết.
“NVDR là chọn lọc hợp lý hơn lúc này” Ông Johan Kruimer, tổng giám đốc Khối Khách hàng tổ chức, CTCK HSC Việc tăng trần sở hữu nước ngoài lên trên mức 49% tại các DN niêm yết sẽ không giải quyết được vấn đề kích cầu vốn ngoại lúc này.
Quá trình hình thành loại cổ phiếu này và quá trình đưa nó vào giao thiệp trên thị trường sẽ cần một thời gian chuẩn bị cả phạm vi pháp lý lẫn giải pháp triển khai.
