Như thế, người Việt thực tiễn mới chỉ có kinh nghiệm 60 năm tự quản nước Việt hợp nhất tính từ năm 1802 đến 1862. Vậy, có duyên do? Năm 1802, ông Nguyễn Ánh lên ngôi, lần trước tiên người Việt Nam quản trị một sơn hà Việt thống nhất có tầm vóc lớn gấp đôi từ xưa cho tới lúc đó trong lịch sử! Mới được 56 năm thì người Pháp đổ bộ tấn công Đà Nẵng năm 1858.
Một đôi tuần lại thấy ngành công an phá được trọng án giết người, cướp của, lừa đảo, tham ô hoặc buôn bán hàng trăm bánh heroin…, lại nữa, chuyện khiếu nại, kiện cáo về đất đai thì ở địa phương nào cũng có… nên chi, một điều tra của Viện Chính sách chiến lược nông nghiệp phát triển nông thôn đã đưa ra con số: 48% số người được hỏi ở nông thôn "không chấp thuận với hiện tại" là không đỗi ngạc nhiên! Có nhiều người lý giải vụ việc như cặp đôi nguyên cớ và hậu quả: nghèo đói, lạc hậu - sinh đạo tặc; lười cần lao, thích ăn chơi - vào tù nhanh; trên quan liêu - dưới làm bừa; giáo dục đạo đức công dân kiểu phong trào - chấp pháp như "rót nước"…, lắng tâm nghĩ suy sẽ thấy có một điểm chung: Đó là sự yếu kém về năng lực quản lý và lãnh đạo.
Thành ra, sự yếu kém năng lực, kinh nghiệm tổ chức tầng lớp của cán bộ từ xã đến trung ương là lẽ đương nhiên.
1975, cho đến nay - 2013 mới được 38 năm, sau một thời gian dài đứt đoạn của lịch sử. Mọi sự kiêu kỳ, ấu trĩ sẽ chỉ làm suy yếu cộng đồng và đứng ngồi đó tiễn biệt trong tiếc nuối các chuyến ra đi mất mát của thời kì cùng dịp mà đáng lẽ được dành cho cộng đồng xứ sở và mỗi con người đất Việt bữa nay.
Nền cộng hòa non trẻ được thiết lập mong manh trên phạm vi toàn quốc vào tháng 9. 1945 giữa bối cảnh giang sơn vừa có hòa bình, vừa có chiến tranh chống Pháp và chống Mỹ. Hãy tưởng tượng khi ta đang lái chiếc xe đạp, nay nhảy sang lái chiếc xe tải, và trên chiếc xe này là tuốt đời sống của cộng đồng 54 dân tộc, với gần 100 triệu người còn những vết tích tư tưởng Khổng Giáo cực đoan, vua - quan - dân thời phong kiến và lề thói tiểu nông "ẽo ẹt tát nước gầu dai".
Phải làm gì? Phải kiểm hạch luật, nền quản trị đời sống hiện nay, để kiên tâm học hỏi, chọn lọc và dựng xây công cuộc tổ chức đời sống cộng đồng trong bối cảnh Việt Nam đang đi thẳng vào hội nhập toàn cầu, cạnh tranh và hiệp tác. Hoàng Minh. Năm 1887, Pháp chiếm nốt 3 tỉnh miền Tây tạo thành một lãnh thổ thuộc địa thống trị trên toàn xứ Việt. Tiếp theo đó, người Việt chỉ quản trị vớ cương vực hiện đại hợp nhất của mình từ tháng 5.
